Жатындын рагынын белгилери кандай?
Жатын оорулары деген эмне?
Жатындын ооруларын аныктоо үчүн эң биринчи медициналык тилде жатын деп аталган жатын органын аныктап, жатын деген эмне?” деп суроо керек. же "жатын деген эмне?" деген суроого жооп бериш керек. Жатынды аялдардын репродуктивдүү органы катары аныктаса болот, анын аягында жатын моюнчасы деп аталат жана жатын түтүкчөлөрү эки тараптан энелик бездерге чейин созулат. Жумуртка сперматозоид менен уруктанганда жана уруктанган эмбрион клеткасы тиешелүү абалга жайгашып, дени сак өнүгүп жатканда пайда болгон кош бойлуулук бул органда ишке ашат. Наристе кош бойлуу кезде жатында өнүгүп, төрөт учуру келгенде жатын булчуңдарынын жыйрылышы менен толгоо болот.
Аялдардын репродуктивдүү клеткасы болгон жатын деп аталган органда эң көп кездешүүчү ооруларды жатындын пролапсы (жатын ткандарынын ылдыйлашы), эндометриоз жана жатын шишиги катары санаса болот. Жатындын шишиктери жакшы жана залалдуу эки формада болот, ал эми залалдуу шишик жатын рагы же жатын рагы деп аталат.
Жатындын рагы деген эмне?
Жатындын залалдуу шишиктери эки жол менен пайда болушу мүмкүн: эндометрия катмарында пайда болгон эндометрия рагы жана жатын моюнчасынын клеткаларында пайда болгон жатын моюнчасынын рагы.
- Эндометрия катмары – жатындын ички бетин түзүүчү жана кош бойлуулук учурунда калыңдап турган кыртыш катмары. Жатындын калыңдашы уруктанган жумуртка клеткасынын жатынга жайгашуусу жана кош бойлуулуктун сакталышы үчүн маанилүү. Бул аймакта шишик ткандары эндометрий клеткаларынын көзөмөлсүз бөлүнүшүнө жана көбөйүшүнө байланыштуу пайда болот. Зыяндуу шишик ткандары эндометрия рагына алып келет жана бул рак клеткалары көбүнчө башка аялдардын репродуктивдүү органдарына жайылат. Эндометрия рагы семирүү, диабет, гипертония, ар кандай инфекциялар жана гормоналдык таасирлерден улам пайда болушу мүмкүн.
- Аялдардын репродуктивдүү органдарында кеңири таралган рактын дагы бир түрү - жатын моюнчасынын рагы. Жатын моюнчасынын клеткалары менен байланышта болгон адамдын папиллома вирусу (HPV) клетканын түзүлүшүнүн начарлашына жана рак оорусуна алып келет. Көбүнчө 35-39 жаштагы аялдарда пайда болгон бул жатын рагын эрте диагноз коюу менен дарыласа болот.
Жатындын рагынын белгилери кандай?
- Эндометрия рагынын биринчи байкалган симптомдору - жыттуу, кандуу же кара түстөгү кындын агындысы жана тактарга окшогон кан агуулар. Оорунун кийинки стадияларында оору, интенсивдүү жана узакка созулган этек кир кан агуулар, буттун жана жамбаштын шишиги, зааранын азайышы жана анын натыйжасында кандагы мочевина көлөмүнүн көбөйүшү, ашыкча салмак жоготуу, кан жоготуудан улам аз кандуулук байкалышы мүмкүн.
- Жатын моюнчасынын рак оорусунун симптомдору катары кындын нормалдуу эмес кан агуусу, буттун жана жамбаштын шишиги, жыныстык катнаштан кийин кан кетүү көйгөйү, заарада же заңда кандын чыгышы, ооруу, кандуу жана сасык жыттуу агындыларды кошууга болот.
Жатындын рагы кантип аныкталат?
Жатындын рагынын так диагнозун коюу үчүн жатындан ткандын бир бөлүгүн кюретаж менен алып салуу керек жана ал патолог тарабынан клиникалык шартта бааланышы керек. Рак деген так диагноз коюлгандан кийин, бул кыртыштагы рак клеткаларынын жүрүм-туруму изилденип, жатын рагы этапталат. Этап баскычынан кийин рактын жайылуу потенциалын, анын жүрүм-турумун жана тобокелдикке кабылган башка кыртыштарды аныктоо үчүн кошумча текшерүүлөр жүргүзүлүшү мүмкүн.
Жатындын рагы үчүн кандай дарылоо ыкмалары бар?
Хирургиялык дарылоодо эң көп колдонулган ыкма - бул гистерэктомия (жатынды алып салуу). Бул операция менен жатындын баары же белгилүү бир бөлүгү алынат жана операциядан кийин алынган бардык кыртыш бөлүктөрү патологдор тарабынан текшерилет. Патологиялык изилдөөлөрдүн натыйжасында оорунун таралышы аныкталат. Рак клеткалары жатындын сыртына жайылып кетпесе, гистерэктомия так чечимди берет. Бирок, эгерде рак клеткалары башка органдарга же лимфа ткандарына жайылып кетсе, хирургиялык дарылоодон кийин нурлануу (нур) терапиясы же химиотерапия (дары) менен дарылоо колдонулат.