Темир жетишсиздиги үчүн эмне жакшы? Темир жетишсиздигинин белгилери жана дарылоо

Дүйнөдө аз кандуулуктун эң кеңири тараган түрү болгон темирдин жетишсиздиги аялдардын 35% жана эркектердин 20%ында кездешет. Кош бойлуу аялдарда бул көрсөткүч 50% га чейин өсөт.

Темир жетишсиздиги деген эмне?

Темирдин жетишсиздиги – организмге керектүү темирдин ар кандай себептерден улам канааттандырылбай калган абалы. Темирдин организмде абдан маанилүү кызматтары бар. Эритроциттер деп аталган кызыл кан клеткаларын берүүчү гемоглобиндин курамында темир бар жана кызыл кан клеткалары өпкөдөн кычкылтекти алып, аны башка кыртыштарга жеткирүүдө маанилүү роль ойношот.

Кандагы темирдин деңгээли төмөн болгондо эритроциттердин өндүрүшү азаят жана натыйжада клеткаларга, ткандарга жана органдарга ташылган кычкылтектин көлөмү азаят. Темирдин жетишсиздигинин натыйжасында темир жетишсиздик анемиясы деп аталган аз кандуулук пайда болот. Темир клеткалардагы жана ферменттердеги электр станцияларынын бир бөлүгү катары да кызмат кылат жана дене үчүн чоң мааниге ээ.

Темирдин жетишсиздигине эмне себеп болот?

Темир организм тарабынан өндүрүлө албаган минерал болуп саналат, ошондуктан диета аркылуу жетиштүү жана үзгүлтүксүз өлчөмдө алынышы керек. Темирдин жетишсиздиги көбүнчө организмде темирге болгон муктаждыктын көбөйүшүнөн, темирди жетишсиз алуудан же денеден темирди жоготуудан келип чыгат. Темир жетишсиздигинин эң негизги себеби – бул темир камтыган тамак-аштарды жетиштүү түрдө колдонбоо. Кош бойлуулук жана этек кир мезгили сыяктуу учурларда организмдин темирге болгон муктаждыгы көбөйөт.

Организмде темирге болгон муктаждыктын жогорулашынан улам пайда болгон темир жетишсиздигинин себептери;

• Кош бойлуулук
• Эмчек эмизүү мезгили
• Тез-тез төрөйт
• Өсүп жаткан куракта
• Өспүрүм куракты төмөндөгүдөй санап көрсө болот.

Темирди жетишсиз кабыл алуудан улам келип чыккан темирдин жетишсиздигинин себептери;

• Адекваттуу эмес жана баланссыз тамактануу
• Бул вегетариандык диета, анда эт, боор жана темирге бай башка азыктар керектелбейт (Өсүмдүк азыктарында темир жетиштүү санда болсо да, андагы форма организмде начар пайдаланылышы мүмкүн. Жаныбарлардын булчуң түзүлүшүндөгү миоглобин бар. абдан оңой сиңүүчү темир.).

Организмден темирди жоготуунун натыйжасында жетишсиздиктин себептери;

• Катуу этек кир кан агуу
• Ашказан жарасы, геморрой, кырсыктар ж.б көп кан жоготуу.
• Бул ашыкча көнүгүүлөрдүн натыйжасында заара жана тер аркылуу минералдардын жана башка микроэлементтердин жоголушу.

Жогоруда саналган себептерден тышкары, төмөнкү факторлор темир жетишсиздигине алып келиши мүмкүн:

• Ашказан кислотасынын жетишсиз секрециясы
• Ашказан же он эки эли ичегиде жаралар бар
• Ашказандын же ичке ичегинин бир бөлүгүн алып салуу операциясы
• Глютен оорусу сыяктуу оорулардан улам ичегилер тарабынан организмге алынган темирдин жетишсиз сиңүүсү
• Чай, кофе жана кола сыяктуу кофеиндүү суусундуктар тамак менен бирге ичилгенде темирдин сиңүүсүн олуттуу түрдө токтотот.
• Тукум куума темир жетишсиздиги
• Сиңирүүнү начарлатуучу дарыларды колдонуу

Темир жетишсиздигинин белгилери кандай?

Темирдин жетишсиздигин алгачкы этапта аныктоо кыйын. Организм темирдин жетишсиздигин бир азга компенсациялай алат жана анемия белгилеринин пайда болушун кечеңдете алат. Бирок, бул этапта кээ бир алгачкы белгилери да байкалат. Бул алгачкы симптомдордун кээ бирлери;

• Морт чачтар жана тырмактар
• Кургак тери
• Ооздун бурчтарындагы жаракалар
• Жанган тил
• Ооздун былжыр челиндеги сезгичтик

Темирдин жетишсиздиги күчөп, анемия пайда болгондо, башка белгилер жана симптомдор кошулат. Темир жетишсиздигинин эң кеңири таралган белгилери;

• Алсыздык
• Туруктуу чарчоо абалы
• Концентрация көйгөйлөрү
• Кайдыгерлик
• Физикалык машыгуу учурунда дем алуу
• Баш айлануу жана караңгылык
• Баш оору
• Депрессия
• Уйку көйгөйлөрү
• Адаттагыдан муздак сезилет
• Чачтын түшүүсү
• Теринин түсү кубарып көрүнөт
• Тилдин шишиги
• Тиннитус
• Бул колдун жана буттун кычышуу же уйкусу катары санаса болот.

Темирдин жетишсиздигине эмне себеп болот?

Темир жетишсиздик анемиясы дарылабаса, олуттуу, өмүргө коркунуч туудурган ден соолук көйгөйлөрүнө алып келиши мүмкүн. Бул ден соолук көйгөйлөрүнүн айрымдары;

• Жүрөк оорулары (мисалы, жүрөктүн тез кагышы, жүрөк жетишсиздиги, жүрөктүн кеңейиши)
• Кош бойлуулук учурундагы көйгөйлөр (мисалы, аз төрөлүү, баланын нормалдуу салмакта болбошу, эрте төрөлүү коркунучу, баланын психикалык өнүгүүсүндөгү көйгөйлөр)
• Иммунитет алсырап, ооруларга оңой чалдыгышат
• Ымыркайлардын жана балдардын өнүгүүсүнүн жана акыл-эсинин артта калышы
• Тынчы жок бут синдрому

Темир жетишсиздигин кантип аныктоого болот?

Темир жетишсиздиги, адатта, күнүмдүк кан текшерүү учурунда аныкталат же башка максаттар үчүн жүзөгө ашырылат. Темирдин жетишсиздигинен улам организм алгач темир запастарын түгөтөт. Бул запастар толук түгөнгөндө темир жетишсиздик анемиясы пайда болот. Ушул себептен улам, темир жетишсиздигин эрте диагностикалоо үчүн, темир запастарынын абалын көрсөткөн кан анализи талап кылынат. Организмибизде кандайдыр бир витамин же минералдык жетишсиздик болгондо, аны көзөмөлдөө жана көзөмөлдөө абдан маанилүү. Мисалы, бариатриялык хирургия аркылуу жашоосунда туруктуу өзгөрүүлөрдү жасаган семиздик менен ооруган бейтапка кадимки темир скрининги сунушталышы мүмкүн. Эгерде сизде темирдин жетишсиздигин көрсөткөн даттануулар болсо, медициналык мекемеге кайрылсаңыз болот. Догдур сиздин жашооңузга жана тамак-ашыңызга шек келтирет, ошондой эле алдын ала болгон ооруларды жана дарыларды камтыган деталдуу медициналык тарыхты алат. Башка жагынан алганда, жаш аялдар менен, ал этек киринин жыштыгы, узактыгы жана оордугу жөнүндө суроолорду берет. Улгайган адамдар үчүн тамак сиңирүү системасынан, заарадан жана жыныстык органдардан кан агуулар бар же жок экенин иликтейт. Аз кандуулуктун себебин билүү ийгиликтүү дарылоонун ачкычы болуп саналат.

Темир балансы жөнүндө так маалымат кан анализи менен гана мүмкүн. Диагноз тесттер аркылуу гемоглобин, гематокрит, эритроциттердин саны жана трансферрин сыяктуу ар кандай параметрлерди изилдөө аркылуу жүргүзүлөт.

Темир жетишсиздигин кантип алдын алса болот?

Темир жетишсиздигинин алдын алуу тамактануу адаттарындагы кээ бир өзгөрүүлөр менен мүмкүн. Бул үчүн;

• Темирге бай тамактарды жегиле
• Бул азыктарды темирди сиңирүүнү жеңилдеткен азыктар менен айкалыштыруу (С витаминине бай тамак-аштар жана суусундуктар, мисалы, апельсин ширеси, лимонад, туздалган капуста сиңирүүнү жеңилдетет.)
• Темирдин сиңүүсүн азайтуучу тамак-аштардан жана суусундуктардан баш тартуу темир жетишсиздигин алдын алууга жардам берет.

Темир жетишсиздиги үчүн эмне жакшы?

Темирге бай тамактарды колдонуу темир жетишсиздигине эмне жакшы деген суроого жооп берет . Кызыл эт, боор жана башка ички азыктар, нокот, жасмык, кара буурчак, буурчак, буурчак жана кургатылган буурчак сыяктуу буурчак өсүмдүктөрү; Шпинат, картошка, кара өрүк, үрөнсүз жүзүм, кайнатылган соя, ашкабак, сулу, патока жана бал сыяктуу азыктар темирге бай. Бул тамактарды да темир жетишсиздигин алдын алуу үчүн көп колдонуу керек. Темирдин жетишсиздиги иммундук системанын начарлашына алып келет. Вирустан келип чыккан иммундук көйгөй болгон СПИДдин симптомдору бар бейтаптар көптөгөн минералдарды жана витаминдерди, анын ичинде темирди дайыма көзөмөлдөп турушу мүмкүн.

Темирди сиңирүүгө тоскоол болгон азыктар

Кээ бир тамак-аш же суусундуктар темирдин сиңүүсүн азайтып, темирдин жетишсиздигин козгошу мүмкүн. Алардын айрымдары;

• Кебек, бүт дан
• Май өсүмдүктөрү (мисалы, соя, жержаңгак)
• Кофе
• Кара чай
• Соя жана соя сүтүнөн алынган протеин (казеин).
• Кальций туздары (Ар кандай минералдык сууларда кездешет.

Мүмкүн болсо, бул тамак-аштарды жана суусундуктарды темирди камтыган тамактар ​​менен бирге колдонууга болбойт. Өзгөчө аз кандуулук менен ооругандар мүмкүн болсо алардан алыс болушу керек.

Темир жетишсиздигин кантип дарыласа болот?

Темир жетишсиздик анемиясын дарылоо комплекстүү мамилени талап кылат. Биринчиден, эмне үчүн темир жетишсиздиги пайда экенин аныктоо керек; себеби дарылоо себепке жараша пландаштырылат. Темир жетишсиздигине алып келген көйгөйлөрдү жоюу дарылоо процессиндеги эң маанилүү кадам болуп саналат.

Эгерде жетишсиздик тамак-ашта темирди өтө аз кабыл алуудан улам келип чыкса, анда ооруган адамдын тамактануусу темирди жетиштүү өлчөмдө алуу үчүн туураланат. Адамдарга кызыл эт, боор жана балык сыяктуу темирге бай азыктарды колдонуу сунушталат. Мындан тышкары, бейтапка тамак учурунда чай жана кофе сыяктуу темирдин сиңүүсүн азайтуучу суусундуктардан баш тартуу сунушталат.

Эгерде диетаны өзгөртүү жетиштүү болбосо жана анемия бар болсо, анда пациентти темир менен дарылоо керек болот. Бирок, темир дарыларды дарыгердин көзөмөлүсүз колдонуу коркунучтуу. Ашыкча темир организмден чыгарылбагандыктан, уйку бези, боор, жүрөк, көз сыяктуу органдарда чогулуп, зыян келтириши мүмкүн.

Эгер сизде темирдин жетишсиздиги бар деп шектенсеңиз, себептерин аныктоо жана диагнозду тактоо үчүн дарыгерге кайрылыңыз же үй-бүлөлүк дарыгериңизден кеңеш алсаңыз болот.